Kişinin mevcuttaki finansal durumuna, yaşına, eğitim durumuna, finansal piyasalardaki tecrübesine, birikim yapmaya ne kadar yatkın olduğuna göre cevabı değişebilecek bir soru.

Aylık geliri atıyorum 50-100 bin Tl arası olan birisi için kişiyi finansal olarak zorlamayacak şekilde500 tl veya 1000tl aylık ödemeli bes açılabilir.

Bes e para yatırmayı düşünen birisi öncelikle bes’in faydalarını ve zararlarını kendince bir kağıda yazıp buradan hareketle kararını vermelidir.

Benim bildiğim kadarı ile şartlar, avantajlar, dezavantajlar şöyle:

-10 yıl ve 56 yaş şartı: Biriken paranın tamamını kesintisiz alabilmek için sistemde 10 yıl kalmak gerekiyor ve aynı zamanda 56 yaşını doldurmuş olmak gerekli. Bu durumda bes e başlamayı düşünen birisi için en mantıklısı 46 yaşında bes hesabı açmak gibi duruyor.

-30% devlet katkısı: Teoride kulağa hoş geliyor ama pratikte pek öyle değil. Devletin yatırdığı para hiç de öyle içeride kendi yatırdığınız para ile paralel büyümüyor. Ama tamamen faydasız da değil. Tamamını hak etmek işin 10 yıl süre ile ve 56 yaşını dolduracak şekilde sistemde kalmak gerekiyor.

-Vergi avantajı: Hem ücretli ve serbest çalışanlar ödenen primleri belli bir miktarı geçmemek şartıyla gelir vergisinden düşebiliyorlar. Ayrıntısını unuttum ama vergiden düşmek için beyan edilem primler brüt gelirin en fazla 15% i olması gerekiyordu sanırım.

-Stopaj: Sistemde ne kadar süre ile kalındığına göre oranı değişiyor. Ne kadar uzun süre sistemde kalınırsa şartlar o kadar hafifliyor. Tük şartları sağlayan birisi (10 yıl + 56 yaş) 5% gibi bir stopaj ödüyor çıkışta. (Yukarıda bahsi geçen devlet katkısı en kötü ihtimalde bu vergiyi ödemeye yetiyor o yüzden tamamen önemsiz değil)

-Fon seçimi: En önemli konu bu. Düşen bir piyasada varlık gösterecek bir fon yok. Altın düşerken çıkan altın fonu bulamazsınız. Aynı şekilde borsa düşerken çıkan hisse senedi fonu da olamaz. Fonlar profesyoneller tarafından yönetilse de akıntıya karşı durmaları mümkün değil. Burada yine iş başa düşüyor. Gelecekte dünyada ne gibi gelişmeler olmasını beklediğinize bir seçim veya seçimler (birden çok fon) yapmanız gerek. Yaptığınız fon seçimlerini yılda sanıyorum ki 12 defa kadar değiştirebilirsiniz. 10 yol sonunda ne kadar getiri elde edeceğinizi asıl belirleyen kısım burası.

---

Ben ne yaptım?

Aylık çok az bir miktar 1000 tl gibi bir para yatırıyorum ve tamamı hisse senedi fonunda. Henüz 2 senem doldu. Olur da 56 yaşımı görürsem kenarda orada da birikmiş bir para olacak. Ne kadar olacağını o gün gelince görebilirim ancak şimdiden bir şey demek zor.

Sonuç:

Sizi sıkmayacak darlamayacak miktarlarla prim yatıracaksınız bence denemenizde fayda var.