Biraz uzun ama yararli bir yazi....
Sabri Öncü - Bizim dolar angutları! -REDaktif-
"Şimdi bu bizim angutlar yastık atlı dolarlarını götürüp bozduruyorlar ya. Bu angutların dolar diye düşündükleri ne? O gördüğünüz yeşil kağıt paralar. Hani üzerinde Benjamin resmi olan. Zaten yukarıda bir resmi var. İşte onu dolar diye biliyorlar bizim angutlar.
Peki dolar o mu?
E, o da dolar ama asıl büyük miktarı bir takım bilgisayarlarda bir takım rakamlar. Öyle elle tutulur, gözle görülür şeyler değiller.
Mesela, izleyenler biliyorlar, ben 2016 yılının başında Birleşmiş Milletler’e bir gölge bankacılık danışmanlığı yapmıştım. Bedava yapmadım ya. Karşılığını ödediler. Birleşmiş Milletler vergiden muaftır, bu yüzden vergi sorunu da yok. Ne üzerine anlaştıysak, o kadar parayı benim Türkiye’deki bankama gönderdiler.
Yeşil kağıt paralar mı gönderdiler?
Tabii ki hayır.
Peki ne gönderdiler ve nasıl gönderdiler?
Varsayalım ki bana gönderdikleri para 1000 dolardı. Ve yine varsayalım ki, değil ya, benim Türkiye’deki bankam Akbank.
Niye Akbank olsun dedim? Çünkü Akbank’ın ABD’de çalıştığı bankanın hangi banka olduğunu biliyorum. Bank of New York, Mellon. Yani Akbank’ın ABD’deki dolar hesapları Bank of New York, Mellon’da duruyor.
Birleşmiş Milletlerin Cenevre’deki bankası da UBS. UBS, ABD’de de var. Dolayısıyla, İsviçre’deki UBS’in ABD’deki dolar hesapları yine UBS’te duruyor ama ABD’deki UBS’te. İşi kolaylaştırmak için varsayalım ki UBS’in ABD’deki bankası kendisi değil de, yine Bank of New York, Mellon. Yoksa işler biraz daha karışacak ve olay takip edilmesi daha zor hale gelecek.
Şimdi banka bilançolarına bakacağız. Hatırlatma. Bilançoların sol tarafları (varlıklar) sağ taraflarına (yükümlülükler) denktir. Öyledir bilanço tanımı gereği. Niye diye sorulamaz.
UBS’ten (Birleşmis Milletlerin UBS’teki hesabından) 1000 doların Akbank’a (benim Akbank’taki hesabıma) gelebilmesi için hem sol tarafta (varlık), hem de sağ tarafta (yükümlülük) gelmesi gerek.
Aksi takdirde hem UBS’in, hem de Akbank’ın bilançoları denk olmaz. Olur mu? Olmaz tabii.
Peki nasıl oluyor bu iş?
Varlık tarafında şöyle oluyor:
New York’ta, UBS’in Bank of New York, Mellon’daki hesabından Akbank’ın Bank of New York, Mellon’daki hesabına 1000 dolar aktarılıyor. Bu durum Bank of New York, Mellon bilançosunun denkliğini bozar mı? Bozmaz tabii. Hareket sağ tarafta oldu. Yani, Bank of New York, Mellon’ın UBS’e yükümlülüğü (UBS’in varlığı), Akbank’a yükümlülüğe (Akbank’ın varlığına) dönüştü. Dolayısıyla, Bank of New York, Mellon’ın yükümlülüklerinde bir artış ya da azalış olmadı. Yalnızca 1000 dolar yükümlü olduğu banka değişti. Eskiden UBS’ti. Şimdi Akbank. Ayrıca, UBS’in varlığı 1000 dolar azaldı, Akbank’ın varlığı 1000 dolar arttı.
Yükümlülük tarafında da şöyle oluyor:
UBS, Birleşmiş Milletlerin Cenevre’deki hesabından 1000 doları sildi. Dolayısıyla, bilançosu denk. Varlığı 1000 dolar azaldı, yükümlülüğü de 1000 dolar azaldı.
Akbank da benim dolar mevduat hesabıma 1000 dolar yazdı. O 1000 dolar Akbank’ın bana olan yükümlülüğü olduğundan, Akbank’ın yükümlülükleri 1000 dolar arttı. Ama varlıkları da 1000 dolar arttı New York’ta. Dolayısıyla Akbank’ın bilançosu da denk.
Avrodolar piyasası kabaca böyle çalışıyor.
Şimdi durum böyle iken bu bizim bilgisiz angutların döviz bürolarından döviz bozdurmalarının bir anlamı olabilir mi? Ben bu örneği 1000 dolar üzerinden verdim ama ya Birleşmiş Milletler bana 10 milyar dolar ödemiş olsaydı? Ben de o 10 milyar doları TL’ye çevirseydim? Ben mi TL’yi yükseltirdim, yoksa o bizim döviz bürolarında Benjamin resmi bozduran angutlar mı?
Cehalet bütün kötülüklerin anasıdır.
Kaynak :
https://goo.gl/iIg48x